نقد رمان چایت را من شیرین می کنم (زهرا بلنددوست)
شناسنامه کتاب:
- نام اثر: چایت را من شیرین میکنم
- نویسنده: زهرا بلنددوست
- تعداد صفحات: ۳۶۸
- انتشارات: کتابستان معرفت
- ژانر: ماجراجویی/ سیاسی/ اجتماعی
- مخاطب: جوان، بزرگسال
- رده سنّی: بالای ۲۱ سال
خلاصه داستان:
تصور اولیه شما از اسم کتاب، هیچ ارتباطی با داستان آن نخواهد داشت. این کتاب، شما را از قعر اروپا تا داعش جابهجا میکند تا سیر داستانی به آنجا برسد که نویسنده میخواهد.
چایت را من شیرین میکنم، اثری است که با دغدغهی شناخت دقیق اسلام و تشیع، داستانی طولانی از زندگی یک دختر ایرانیالاصل را روایت میکند که با پدری منافق و مادری مسلمان، در کنار برادری از جنس خود، در دیار غربت زندگی میکند. اما همزمان، تبلیغات داعش در سراسر جهان، شدت گرفته. این خانواده نیز، از این چالش مستثنا نیستند …
نقاط مثبت:
- ۱) دغدغهی نویسنده مبنی بر بیان آموزههای دینی و سیره شهدا در قالب داستان
- ۲) قلم خوب و تصویرساز نویسنده و انتقال حس دقیق در طول داستان؛ مخصوصاً فضاهای عاشقانه و شهادت در قسمتهای پایانی کتاب
- ۳) ارائهی تصویری از دشمنان کشور و انقلاب اسلامی و پرداخت امنیتی مناسب در قسمتهایی از کتاب
- ۴) پایانبندی بسیار جذاب و تأثیرگذار احساسی
- ۵) دنیای داستانی متنوع
نقاط منفی:
- ۱) طولانی بودن بیش از حد کتاب، نسبت به محتوای آن.
- ۲) استفادهی بیش از حد از توصیف و حالات نسبتاً مشابه فضا؛ و احساسات درونی شخصیت اصلی
- ۳) استفادهی زیاد از چکیدهی روایی (روایت اتفاقات داستان از زبان شخصیت اصلی) خستهکننده بود.
- ۴) طرح برخی شبهات از زبان شخصیت داستان که اصلاً با فضای آن لحظات، جور درنمیآمد. (مثل شبههی سجده به خاک)
- ۵) ترجمهی زبان آلمانی شخصیتها، به فارسی عامیانه بهگونهای غیر باورپذیر. (همینطور، لحن مشابه دیالوگها)
- ۶) تحولات عرفانی سریع و عجیب شخصیت داستان در قسمتهای پایانی کتاب و اصطلاحات و اندیشههایی که مشخص بود، عقیدهی نویسندهی داستان است و سیر رسیدن شخصیت به آن، بهاندازهی کافی پرداخت نشده بود.
- ۷) تأکید زیاد در بیان برخی زشتیها و ناهنجاریهای داعش
جمع بندی:
چایت را من شیرین میکنم، اثری طولانی به نسبت محتوای آن است که با دغدغهی درستی نوشته شده و شاید برای عموم، مؤثر هم باشد. اما مخاطبان حرفهای رمان، متوجه برخی اشکالات یاد شده، خواهند شد.
نمره دهی از «۱۰۰»:
(نکته ۱: مجموع نمرات ۵ معیار زیر، بیش از ۱۰۰ میشود. چون گاهی بعضی عناصر داستان، بهقدری قدرتمند نگاشته میشوند که خلأ دیگر عناصر را میپوشانند.)
(نکته ۲: اعطای نمرهی مجموعی «۱۰۰»، یعنی این داستان از لحاظ کیفیت، استاندارد و عالی است. اما ۲۵ نمرهی باقیمانده، به آثاری تعلق میگیرد که در بهکارگیری ابزارهای داستاننویسی، فوقالعاده عمل کردهاند.)
۱) دنیای داستانی: ۱۷ (از ۲۰) ✅
۲) شخصیت پردازی: ۱۵ (از ۳۵) ❌
۳) پیرنگ: ۲۳ (از ۳۵) ✅
۴) درونمایه: ۱۱ (از ۱۵) ✅
۵) سبک: ۷ (از ۲۰) ❌
✔️ نمره نهایی: ۷۳ (از ۱۰۰)
قطعه خواندنی:
عاصم خم به روی نرده، خیره به رودخانهی ابری، نرم و بااحتیاط سخن به میان آورد. از گروهی به نام داعش گفت … که سالهاست به کمک دروغ و پولهای هنگفت در کشورهای مختلف یارگیری میکنند و زیادند … که افرادی از جنس آن زن آلمانی، هانیه و دانیال یا فریب بهشت جهنمیشان را خوردهاند یا بوی متعفن پول، دلشان را هوایی کرده است … که اینها رسمشان جز سر بریدن نیست … که اگر مثل خودشان شدی، دیگر خودت نمیشوی …